دانلود مقاله کامل درباره انديشه ديني و سكولاريسم و غرب شناسي

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه :19

 

بخشی از متن مقاله

فهرست

فصل اول غرب شناسي

_ اهميت مطالعات غرب شناسي در عصر حاضر

_ هدف از مطالعات غرب‌شناسي (خلاصه از اهداف)

فصل دوم سكولاريسم

_ واژه‌شناسي سكولاريسم

_ بحران ديني، سكولاريسم فراگيرترين شاخص فرهنگي مدرنيسم

_ نارسايي‌ها و محدوديت‌هاي تناقض آفرين سكولاريسم

_ رابطه سكولاريسم و دين حق

سكولاريسم نوعي از تهاجم فرهنگي

درمان ضعف و عقب ماندگي

پاسخ سكولاريسم‌ها و هدفشان

لاف زني سكولاريت‌ها

فصل سوم: سكولاريسم و زمينه ورود آن به ايران

_ ضرورت غرب‌شناسي و زمينه‌هاي ورود آن به ايران

_ شرايط تاريخي ايران و توجه به غرب

_ نگرش به غرب از تقليد تا نقد

_ تأثير مواجهة تفكر ديني با سكولاريسم در حوزه معرف سياسي

_ تأثير تفكرات تاريخي در حيات فكري _ سياسي عصر حاضر

_ اشتراكها و اختلافهاي عصر مشروطيت و بازتاب آن در سدة اخير

1_ اشتراك

2_ اختلاف

فصل چهارم: آينده‌ از آن كيست؟

 

فصل اول

اهميت غرب شناسي در عصر حاضر

اهميت و ضرورت مطالعات غرب‌شناسي به اهميت و ضرورت آگاهي از جهان سياسي و فرهنگي روز باز مي‌گردد.

گسترش روز افزون حجم اطلاعات و سرعت شگفت‌انگيز ارسال و انتقال پيام‌هاي فرهنگي، سياسي و بازرگاني، همچنين تأثير شگرف شگردهاي اطلاعاتي _ تبليغاتي رسانه‌هاي عمومي غرب در عصر ارتباطات و اطلاعات، بر كساني كه با اوضاع سياسي _ فرهنگي جهان آشنايي دارند پوشيده نيست. اينكه در جهاني بس پهناورتر از جهان سده‌هاي گذشته زندگي مي‌كنيم. با وجود اين، به هر اندازه كه دنياي ما گسترده‌تر مي‌گردد، ارتباط ميان آحاد و جوامع بشري وسيع‌تر مي‌شود. به موازات ارتباطي كه روز به روز با عمق بيشتري صورت مي‌پذيرد لازم است سطح آگاهي ما از خط‌مشي‌ها، شيوه‌ها و جهات ارتباطي با ديگران ارتقا يابد.

هدف از مطالعات غرب‌شناسي

در مباحث غرب‌شناسي بر آن هستيم تا دريابيم چه چيزي محور انديشة سياسي و فرهنگي غرب  را تشكيل مي‌دهد؛ به عبارت ديگر در صدديم بدانيم هويت سياسي و فرهنگي غرب براساس چه اصول و مباني ويژه‌اي صورت پذيرفته است. مباحث مزبور ما را با اين واقعيت آشنا مي‌سازد كه حاكميت غرب اصولاً بر مبناي ماترياليسم و سكولاريسم شكل گرفته است. در اين راستا، غرب همواره با ابراز تعصب شديد نسبت به حفظ اصول ماترياليستي، در انديشة جلب منافع خود بوده، هيچ‌گاه در مورد اصول و مواضع خود ذره‌اي كوتاه نيامده است. بديهي است انديشة سكولاريستي، تفكر ماكياوليستي و جهان‌بيني ماترياليستي غرب هرگز از جلب منافع و مصالح غرب فراتر نرفته است. غرب با اين حساب تنها در مواردي نسبت به اصول خود تساهل ورزيده است كه اميد داشته منافع بيشتري را جذب و جلب كند.

خلاصه‌اي از آنچه مي‌تواند هدف ما از شناسايي غرب را تبيين كند، به صورت زير نشان داده شده است:

1_ عبرت آموزي از حوادث و رويدادهايي كه به انحطاط غرب و جدايي آن از اصول و موازين اخلاقي غرب گرديده است.

2_ شناخت راه‌ها و ابزارهاي مناسب و كارآمدي كه به گونه‌اي منجر به پيشرفت علمي و صنعتي غرب گرديده است.

3_ ايجاد مصونيت در برابر پيامدهاي نامطلوب و ناخوشايند توليدات فرهنگي غرب.

4_ شناسايي راهكردها و خط‌مشي‌هاي استراتژيك، اصولي و عملي كه غرب در راستاي گرفتار ساختن ما در دام‌هاي سياسي، فرهنگي و احياناً اقتصادي خود و در نتيجه بي‌هويت ساختن ما، طرح‌ريزي و دنبال مي‌كند.

5_ تعالي انديشه‌ها و بالا بردن ميزان و سطح آگاهي‌ها نسبت به غرب به نحوي كه بتوان براساس آن دشمن را از دوست باز شناخت.

6_ از جنبة انساني، عواطف و انفعالات انساني اقتضا مي‌كند كه ما از اوضاع و احوال مجموعه‌هاي انساني كه در بخش‌هاي ديگري از كرة زمين از جمله در غرب زندگي مي‌كنند با خبر باشيم.

 

فصل دوم: سكولاريسم

واژه‌شناسي سكولاريسم

سكولار به كسي مي‌گويند كه علاقه و گرايشي به امور معنوي و مذهبي ندارد. اين واژه را به دنيوي، مادي و غيرمذهبي نيز ترجمه كرده‌اند.

در فرهنگ آكسفورد، سكولاريسم چنين تعريف شده است.

اعتقاد به اين قوانين، آموزش و ساير امور اجتماعي بيش از آن كه يا به جاي آنكه، مبتني بر مذهب باشد، بر داده‌هاي علمي بنا شود.

رايج‌ترين معادل فارسي واژه سكولاريزاسيون «جدا انگاري دين و دنيا) است.

علل و زمينه‌هاي پيدايش سكولاريسم:

پيدايش و رشد سكولاريسم در دامان فرهنگ و جامعة غربي _ مسيحي بوده و از پديده‌هاي فرهنگي _ جديد، يعني پس از رنسانس علمي و نهضت اصلاح ديني در غرب، به شمار مي‌رود.

بدين ترتيب علم و دانش را فرزند دانش و علم جديد انگاشته و ضمن دفاع علمي از جدا انگاري دين و دنيا، آن را پديده‌اي جهان شمول و فراگير به شمار آورديم كه پا به پاي رشد و توسعه علمي، سكولاريسم نيز رشد و توسعه خواهد يافت و به تدريج جهان شمول خواهد شد.

بحران ديني: سكولاريسم فراگيرترين شاخص فرهنگي مدرنيسم

بدون ترديد بحران ديني ناشي از جنبش مدرن ديني راه به سكولاريسم مي‌پويد. تا كنون در انديشة انسان غربي اين توهم بي‌جا رسوخ كرده است كه نقطة عزيمت تحولات عظيم و بنيادين فرهنگي _ انديشه‌اي و علمي _ صنعتي غرب را بايد در عصيان عليه مذهب و يا اصلاحات مذهبي از يك طرف و انقلاب علمي و صنعتي از طرف ديگر جستجو كرد.

انسان غربي بر اين باور است كه هر يك از اين تحولات و يا اصلاحات ديني و علمي سير صعودي و پيشروندة خود را داشته است و به شكلي عميق، سريع و فراگير جوانبي از حيات اروپائيان را تحت الشعاع نفوذ و سيطرة خود قرار داده است.

در مدتي نه چندان طولاني كه از آغاز اين حركتهاي فكري و علمي مي‌گذشت، غرب، از يك سو از جنبة معرفت شناختي ديني به جدايي دين از سياست و به انزوا كشاندن و در حاشيه و مرز قرار دادن دين و آموزه‌هاي ديني تن داد، و از سوي ديگر بر اساس ميل زايدالوصف به نوآوري‌ها و اكتشافات و اختراعات، و به پشتوانه نگرش منفعت طلبانه خود، زمينه‌اي مناسب را براي رشد انديشه‌هاي علمي و تجربي و استفاده از دستاوردهاي فكري و صنعتي فراهم آورد. اين دو مقولة عقيدتي و صنعتي، مقارن با يكديگر تحقق يافت و همزمان دوشادوش هم به جلو رفت، تا آن جا كه به اشتباه گمان بر اين شد كه دست كشيدن از دين و سنن رايج ديني، به عنوان برترين عامل زمينه‌ساز، غرب را از منجلاب ظلماني قرون وسطايي نجات داد و موجب پيشرفت غرب در زمينه علوم تجربي و صنعتي شد.

سكولاريسم به مفهوم اخص و دقيق كلمه چيزي نبود كه به طور اتفاقي و در اندك زمان ممكن پديد آيد. بذر سكولاريسم را از ديرباز اصلاح‌گران ديني و آزادانديشان سده‌هاي ميانه به قصد بيرون راندن مذهب از مترو زندگي سياسي و اجتماعي غرب، بر پهنة فرهنگ و تاريخ مغرب زمين افشاندند، و زمينه را براي حاكميت انديشه‌هاي ماترياليستي در غرب فراهم آوردند. با اين همه احوال، دين گريزي نمي‌توانست عامل اساسي پيشرفت‌هاي چشمگير علمي و صنعتي باشد؛ زيرا:

اولاً، از اواخر سدة دهم ميلادي تا سدة مياني، اين كليساها، و مجامع ديني بودند كه زمينه شكوفايي دانش و معرفت را فراهم آوردند.

ثانياً، گريز از ديني چون دين تحريف شده يهود و مسيحيت حتي آثار منفي خاص خود را در جوامع غربي بر جاي گذاشت.

ثالثاً، از ميان دانشمندان و صاحب‌نظران مشهور غرب به گروهي از آنان مي‌توان اشاره كرد كه دين مدار و ملتزم به دين بودند و به وفاق ميان دين و علم مي‌انديشيدند.

نيوتن فرد مسيحي بسيار پارسامنشي بود. وي خداشناسي‌اش را حتي بيش‌تر از علمش جدي مي‌گرفت. اگر تصور مي‌كرد كه حاصل يك عمر زندگي‌اش به تحليل بردن كلي ايمان ديني مي‌انجامد، سخت به هراس مي‌افتاد. نظر شخص خودش اين بود كه تلاش‌هايش دقيقاً بايد اثري عكس اين مي‌داشت. حتي تصور مي‌كرد كه نظام مكانيكي فلكي‌اش دليلي بر وجود خدا فراهم آورد.

نارسايي‌هاي تناقض آفرين سكولاريسم

روند تحول‌گراي مفهوم  سكولاريسم در غرب از قرن دوازدهم ميلادي تا كنون بيانگر اين است كه اين واژه در عرف مذهبي از مفهوم «امور دنيايي و غيرمقدس» تا مفهوم «امور غيرمذهبي در برابر امور قدسي و از «عرفي شدن در مقابل الهي بودن» تا مفهوم «يشه‌كن كردن مذهب در جامعه و كم كردن محدودة آن» در جريان و تحول بوده است.

در اثر روند رو به رشد تحولات مفهومي مزبور، مذهب به تدريج در برابر فشار امواج ضدديني عقب‌نشيني كرد و يكي پس از ديگري از شئون و موقعيت‌هاي آن در سطح سياست و اجتماع كاسته شد.

عليرغم آن همه رشد و تحولي كه سكولاريسم تا كنون در جهان غرب معاصر داشته است، جهان در شرايط فعلي شاهد «نوعي سكولاريسم زدايي در غرب» مي‌باشد. بنابر اظهارات جان كين رئيس گروه علوم سياسي دانشگاه وست مينستر لندن، «اين امر از آنجا ناشي مي‌شود كه سكيولاريسم محدوديت‌هاي خاص خود را داشته و اجراي آن برخلاف اميدها و انتظارات اوليه، موجب بروز نوعي تناقض و تضاد در جامعه و نهادهاي مدني مي‌گردد.» به عقيدة جان كين، سكولاريسم در روند حياتي خود با سه محدوديت پارادوكس گونة زير مواجه مي‌باشد:

1_ دوره تازة فعاليت‌هاي انجمن‌هاي ديني

2_ توجه فزاينده به امور قدسي

3_ فراهم سازي زمينه براي استبداد سياسي

دين حق

تجربه و برخورد اروپا با دين خود، آن تجربة زشتي بود كه او را به سكولاريسم كشاند، ولي مدين خدا چنين نيست. نه آن هنگام كه از سوي خدا نازل شد چنين بود، نه در اجراي علمي و در واقعيت تاريخي.

خداوند مي‌فرمايد:

دين نزد خداوند، اسلام است.

يعني خود را تسليم خدا ساختن، تنها او را بدون شريك پرستيدن و فرمانها و تعاليم او را به عنوان «روش زندگي» قرار دادن.

*** متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است ***