عقل نظری و عملی

مقدمه

واژة عقل به دو صورت، قوه‌ای از قوای نفسانی انسان و مرتبه‌ای از مراتب وجود مورد استفاده قرار می گیرد.

       عقل در معنای اوّل نیز بر موارد متعدّدی اطلاق می‌شود، گاه به معنای فهم عمومی انسان‌هاست، گاه به معنای معقولات یقینی، و گاهی بالاترین مرتبة نفس که به ادراک کلّیات می‌پردازد، وگاه نیز به معنای قوّة عمل است. عقل در صورت دوّم به مرتبه‌ای از مراتب وجود اطلاق می‌شود که فوق عالم ماده قرار دارد و به آن عالم مجرّدات تام یا عالم عقل یا جبروت می‌گویند.

منظور از عقل در این مقاله، عقل انسانی است، همان قوّة ممیـّزة انسان از حیوان که ذات او را در دو ساحت علم یا اندیشه و عمل قوام می‌بخشد. حکما از دیرباز در مباحث مهم فلسفی و معرفت شناختی، عقل یعنی نیروی مختص نفس انسانی را به دو بخش نظری و عملی تقسیم کرده‌اند. تقسیم به نظری و عملی تنها خاص عقل نیست و علاوه بر آن در «حکمت» و «فلسفه» و «علم» هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و حکمت نظری و عملی، فلسفة نظری و عملی و علم نظری و عملی از آن حاصل می‌شود که عموماً همة  آنها نیز به نحوی به عقل نظری و عقل عملی ارجاع دارند.

24اسلاید

پاورپوینت